کاهش ۶۷ درصدی ورودی سد‌های آذربایجان‌غربی

به گزارش  خبرگزاری صدا و سیما آذربایجان غربی؛ منابع آبی دومین استان پرآب کشور با کاهش چشمگیر ورودی سدها، افت آبخوان‌ها و فرونشست زمین در وضعیت بحرانی قرار گرفته است. کارشناسان هشدار می‌دهند در صورت تداوم خشکسالی، بحران کم‌آبی در استان از مرحله هشدار عبور خواهد کرد. 

آذربایجان‌غربی که طی دهه‌های اخیر یکی از استان‌های پرآب کشور به شمار می‌رفت، اکنون با روند نگران‌کننده کاهش منابع آبی روبه‌روست و وضعیت کم‌آبی در بسیاری از مناطق آن به مرحله هشدار رسیده است. 

در حال حاضر دشت‌های ارومیه، خوی و سلماس به دلیل خالی شدن سفره‌های آب زیرزمینی در حالت فرونشست قرار دارند و به‌عنوان دشت‌های ممنوعه آذربایجان غربی شناخته می‌شوند. بسیاری از منابع آبی شهرهای استان به دلیل برداشت بی‌رویه آب‌های زیرزمینی شور شده‌اند و خطر بروز مشکلات زیست‌محیطی و کشاورزی در منطقه رو به افزایش است. 

نزدیک به دو دهه است که با کاهش بارش نزولات آسمانی و مصرف بی‌رویه ذخایر آبی، آذربایجان‌غربی با بحران کم‌آبی مواجه است؛ بحرانی که امروز از مرز هشدار عبور کرده است. 

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای آذربایجان غربی گفت: در سال آبی گذشته مجموع ورودی آب به سدهای استان حدود ۷۸۰ میلیون مترمکعب بوده که در مقایسه با بیش از دو میلیارد مترمکعب در سال آبی پیش از آن، کاهش ۶۷ درصدی را نشان می‌دهد. 

وی افزود: در صورت وقوع بارش‌های نرمال، مصارف استان طبق برنامه مدیریت منابع و مصارف تنظیم شده است، اما در صورت خشکسالی و کاهش حجم ذخایر سدها، اولویت با تأمین مطمئن آب شرب خواهد بود و سایر مصارف تعدیل می‌شود. 

رستگاری با اشاره به افت سطح آبخوان‌ها اظهار کرد: تراز سطح آبخوان‌های استان نسبت به سال گذشته تا ۱۸ سانتی‌متر کاهش یافته و در صورت تداوم خشکسالی، این روند شدت خواهد گرفت. 

به گفته وی، مصرف بی‌رویه آب در بخش کشاورزی بین ۷۰ تا ۹۰ درصد منابع آبی استان را به خود اختصاص داده است و تبدیل اراضی دیم به آبی، توسعه باغات و برداشت‌های غیرمجاز از مهم‌ترین عوامل تشدید بحران آبی در استان به شمار می‌رود. 

در حال حاضر ۱۷ سد فعال در آذربایجان غربی وجود دارد که شامل سدهای شهید کاظمی بوکان، شهرچای ارومیه، آغ‌چای چایپاره، سیلوه پیرانشهر، سردشت، کانی‌سیب، مهاباد، چپرآباد اشنویه، شهید قنبری ماکو، ارس۲، قیقاج، ساروق تکاب، زولا و دریک سلماس، حسنلو سلماس، ماکو و کرم‌آباد پلدشت است.

بر اساس اعلام شرکت آب منطقه‌ای، حجم ذخایر این سدها نسبت به مدت مشابه سال قبل حدود ۴۰ درصد کاهش یافته است. 

کاهش ورودی سدها، افت ذخایر برفی، فرسایش خاک، فرونشست دشت‌ها، تغییرات اقلیمی و نابودی بخش‌هایی از دریاچه ارومیه، از جمله مهم‌ترین تبعات کم‌آبی در استانی است که روزگاری دومین استان پرآب کشور بود. 

هم‌اکنون کاهش منابع آب‌های زیرزمینی خطراتی همچون کاهش آب شرب، از بین رفتن کشاورزی، افزایش احتمال زمین‌لرزه و فرونشست زمین را به همراه دارد؛ پیامدهایی که ، می‌تواند به بحرانی غیرقابل کنترل تبدیل شود.