توسعه بیمه کشاورزی در گرو بروزرسانی و تغییر ساختار

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، حامد نجفی، پژوهشگر و کارشناس ارشد اقتصاد کشاورزی با اشاره به نامطلوب بودن ضریب نفوذ بیمه در بخش کشاورزی اظهار داشت: بیمه کشاورزی در کشور ما از همان بدو آغاز رویکردی به عنوان یک ابزار سیاست حمایتی از کشاورزی سنتی داشته و هنوز هم پس از گذشت سال‌ها و وقوع تغییرات فراوان اجتماعی و اقتصادی، همچنان همان رویکرد را دارد.

وی با بیان اینکه بدنه اصلی کشاورزی در کشور ما سنتی است، افزود: همپای سنتی بودن کشاورزی، ساختار و عملکرد بیمه نیز سنتی است و لازم است به موازات تلاش برای توسعه کشاورزی، بیمه کشاورزی نیز با تغییر ساختار به روز شود.

نجفی با تاکید بر ضرورت تحول و دگردیسی در کشاورزی و به تبع آن در صنعت بیمه، تصریح کرد: علاوه بر این ساختار سنتی، عملکرد‌ها در دهه‌های مختلف نیز که مبتنی بر همین ساختار سنتی بوده، چندان اطمینان بخش نبوده و کشاورزان با مشاهده مواردی مانند تاخیر در پرداخت خسارت، به این موضوع بی رغبت شده اند که نتیجه همه اینها، تضعیف و تحلیل بیمه بوده است.

این کارشناس اقتصاد کشاورزی با بیان اینکه بیمه‌ها و بانک‌ها باید مکمل و همراه یکیدگر باشند، گفت: در بسیاری از کشور‌های توسعه یافته بیمه‌ها در کنار بانک‌ها متولد شده و عملکرد تامین مالی داشته اند.
وی افزود: باید با بکار گیری مدل‌ها و روش‌های آزموده شده و موثر، تغییر ساختار رخ دهد و گذر از کشاورزی سنتی به کشاورزی مدرن همراه با تغییر و تحول در بیمه صورت پذیرد.

نجفی با بیان اینکه بیمه باید در همه بخش‌های زنجیره تامین محصولات کشاورزی و صنایع غذایی فعال باشد و حتی در زمینه‌هایی مانند حمل و نقل نیز ظرفیت‌های بزرگی وجود دارد، اظهار داشت: برخی از کارشناسان می‌گویند همه آنچه که در بیمه کشاورزی صورت می‌گیرد، قابل انجام در یک دفتر نیز هست و وضعیت فعلی بیمه، متناسب با ظرفیت‌ها نیست.
وی تصریح کرد: تا زمانی که این به روز سازی و تحول ایجاد نشود، در همچنان بر یک پاشنه خواهد چرخید و حتی، بیمه کشاورزی بیش از پیش تضعیف خواهد شد.

کارشناس منابع طبیعی در عین حال بیمه را صنعتی پرسود و پولساز توصیف کرد و افزود: در صورتی که بیمه در شرایطی که قابلیت و شایستگی آن را دارد، قرار بگیرد، خود به خود بخش خصوصی نیز وارد میدان شده و بیمه گسترش می‌یابد.

نجفی با اشاره به پرریسک بودن کشاورزی در ایران اظهار داشت: از حدود ۴۰ مورد خطری که بر اساس گزارش‌های فائو محصولات کشاورزی را تهدید می‌کند، حدود ۳۱ مورد در ایران رخ می‌دهد که عمده‌ترین دلیل آن شرایط متنوع اقلیمی کشور است و در کل از تهدید‌های اقلیمی و آب و هوایی گرفته تا آسیب‌های احتمالی حمل و نقل و بازار، کشاورزان ما با تهدید‌های بالقوه متعددی مواجه اند و به همین دلیل بیمه کشاورزی در کشور ما بسیار ضروری است.
وی تصریح کرد: با توجه به همین ریسک‌ها و آسیب‌هایی که معیشت کشاورزان و امنیت غذایی جامعه را تهدید می‌کند، بیمه کشاورزی مورد توجه قرار گرفت و شکل گرفت، اما آنگونه که می‌بایست و متناسب با ظرفیت‌ها توسعه نیافته است.

این کارشناس اقتصاد کشاورزی، پایداری روند تولید غذا و تامین امنیت غذایی را وابسته به اطمینان خاطر کشاورزان خواند و گفت: در محیط پر ریسک کشور ما لازم است که بیمه کشاورزی نقش فعال و موثری داشته باشد، چراکه حمایت‌ها و اقداماتی مانند خرید تضمینی برای همه محصولات کافی نیست و این سیاست‌ها قابل تغییر هستند.

نجفی توجه به بیمه کشاورزی در برنامه هفتم توسعه را کمرنگ عنوان کرد و گفت: متاسفانه بیمه کشاورزی بسیار فقیر دیده شده و صرفا محصولات اساسی را در نظر گرفته است.
وی افزود: حتی اقداماتی مانند خرید تضمینی به دلیل تک محصولی بودن و نیز، بروز مسائلی مانند تاخیر در پرداخت‌ها همین میزان توجه به امنیت غذایی را بسیار ناکافی کرده و مرتبط کردن حق بیمه به خرید تضمینی، موضوع بیمه همین محصولات را نیز در عمل ابتر گذاشته است.

نجفی درباره دلایل بی رغبتی کشاورزان به بیمه اظهار داشت: در موارد متعددی بی اعتمادی به جبران خسارت و یا پرداخت دیرهنگام را از مهمترین دلایل بر شمرده اند. ضمن اینکه موضوعاتی مانند محدوده زمانی پوشش بیمه‌ای و یا اعمال سلیقه‌های صندوق بیمه نیز موثر هستند و باعث شده سرمایه اجتماعی بیمه کشاورزی کاهش یابد.
این پژوهشگر اقتصاد کشاورزی یکی از راهکار‌های توسعه بیمه کشاورزی را باز کردن فضا برای مشارکت در سایر عرصه‌های زنجیره تامین دانست و گفت: بیمه گذار باید اجازه داشته باشد تا در حلقه‌های بیرون از حلقه تولید نیز مشارکت کند تا به مرور بخش خصوصی نیز وارد این عرصه شود.