انتخاب نام ویروس جدید از ”کرونا“ تا ”Covid -۱۹“

البته Covid -۱۹ نام چندان شکیلی نیست و از مخفف کلمات لاتین کرونا ویروس، بیماری و ۲۰۱۹ گرفته شده است.
به گفته مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC) در آمریکا ویروس‌های کرونا مجموعه‌ای از ویروس‌ها هستند که باعث ایجاد علائمی مانند: آب‌ریزش بینی، سرفه، گلو درد، تب و التهاب ریه می‌شوند که بسیار شبیه به علائم آنفلوانزا است.
ویروس کرونا نام خود را از کلمه "کرون" به معنای تاج در لاتین گرفته است و دلیل آن هم داشتن زائده‌های برجسته و تاج شکل در سطح ویروس است.
تدروس آدانوم گابریاسوس مدیرکل سازمان بهداشت جهانی در باره انتخاب نام Covid -۱۹ اظهار کرد: مجبور به انتخاب نامی بودیم که به مناطق جغرافیایی، حیوانات، مسائل منحصر به فرد و گروه‌هایی از مردم مرتبط نباشد.
این ویروس اندکی بعد جهش یافت و با نام "کرونای جدید" یا اسامی علمی ۲۰۱۹-nCoV یا SARS-CoV-۲ شناخته شد.
سخنگوی سازمان بهداشت جهانی در این باره گفت: ویروس کرونا خواهر و هم‌خانواده ویروس سارس محسوب می‌شود، اما استفاده از نام سارس برای بیماری جدید باعث ایجاد ترس و نگرانی بیشتر می‌شود. این نام می‌تواند روی جمعیت آسیایی که در سال ۲۰۰۳ با این بیماری مواجه شدند تاثیر منفی بگذارد. به همین دلیل در روابط معمول WHO از نام رسمی Covid -۱۹ برای این بیماری استفاده خواهیم کرد. با این وجود همین نام‌گذاری علمی نیز برای گروهی مشکل آفرین شده است.
به گزارش وبسایت خبری- تحلیلی ویرد، شرکت ساخت تجهیزات کووید AV در هفته‌های گذشته به دلیل شباهت نام تجاری شرکتش با ویروس مرگبار جدید به مشکل خورد. این شرکت از زمان تغییر نام کرونا به Covid -۱۹ با بمباران تماس‌های عجیب مواجه شد.
در همین چارچوب، نورم کارسون مدیر این شرکت گفت: بخش کووید در نام این بیماری با بخشی از نام شرکت ما تشابه دارد و احتمالا شیوع هر بیماری ویروسی در آینده برای ما نگران کننده خواهد بود.
این شرکت به ساخت صفحات دیواری و کابل‌های ویژه برای شرکت‌های تجاری می‌پردازد و هیچ ارتباطی به مسائل آزمایشگاهی و ویروسی ندارد.
نام بد برای یک بیماری می‌تواند خطرناک باشد و داشتن اسامی واضح برای بیماری‌های مختلف حیاتی است. با یک نام‌گذاری درست، اشکال مختلف عوامل بیماری‌زا مشخص می‌شوند و نوع قارچ، باکتری، ویروس یا انواع جهش یافته آن برای کارشناسان و مبتلایان ملموس خواهد شد.
همچنین اسامی می‌توانند در نحوه تحقیقات، آسیب‌های ناشی از بیماری و روند مقابله با آن تاثیرگذار باشند. نام‌های تاثیرگذار به دانشمندان، مقامات بهداشتی و مردم برای پیگیری بهتر بیماری و شناخت عوامل آن کمک می‌کند.
در سال ۲۰۱۵ سازمان بهداشت جهانی مجموعه‌ای از دستورالعمل‌ها را برای نام‌گذاری بیماری‌ها منتشر کرد.
کیجی‌فودا دستیار مدیر کل امنیت و سلامت وقت این سازمان در بیانیه‌ای اعلام کرد: شاید این مسئله برای عده‌ای بی‌اهمیت باشد، اما نام یک بیماری برای مبتلایان یا جامعه تحت تاثیر بسیار مهم و حیاتی است.
او در ادامه بیانیه افزود: براساس مشاهدات نام نامناسب یک بیماری می‌تواند باعث برانگیختگی جوامع مذهبی، قومی، ایجاد موانع غیرقابل توجیه در بسیاری از سفرها، مشکلات در تجارت و اقتصاد یا کشتار غیرضروری حیوانات و نابودی منابع غذایی آن‌ها شود. تمامی این اقدامات می‌تواند عواقب جدی در زندگی و معیشت مردم ایجاد کند.
HIV در سال ۱۹۸۱ برای اولین بار در آمریکا شیوع یافت. این ویروس نام خود را از مخفف کلمات (Human immunodeficiency virus) به معنای "نقص ایمنی انسانی" گرفت.
در سال ۱۹۸۲ نیز نشریه نیویورک تایمز برای اولین بار بیماری ناشی از این ویروس را ایدز نامید. پیش از آن بیماری با نام اید (AID) یا (acquired immunodeficiency disease) به معنای بیماری نقص ایمنی معروف بود. ایدز از مخفف کلمات انگلیسی (Acquired immune deficiency syndrome) به معنای سندروم اکتسابی کمبود ایمنی تشکیل شده و نیویورک تایمز برای اولین بار کلمه سندرم را به این مجموعه افزود.
در ابتدا ابتلا به HIV شرم آور محسوب می‌شد. ننگ از ابتلا به این بیماری مشکلات زیادی را در درمان بیماری به وجود آورد. بسیاری از مبتلایان در آن دوران از درمان خود سرباز زدند و مشکلات بیشتری را در سطح جامعه خلق کردند.
ربه‌کا سیلگمان استاد جامعه‌شناسی دانشگاه نورت‌وسترن در شیکاگوی آمریکا در این باره گفت: اسامی بیماری‌هایی که به اماکن و شهر‌ها ارتباط دارد تاثیر ناخوشایندی بر مردم آن نواحی می‌گذارد. برای مثال "ابولا" نام یک رودخانه در کنگو است و محل اولیه ظهور این ویروس به شمار می‌آید. بیماری‌های "لایم و کانکتی‌کات" نیز نام خود را از دو شهر در آمریکا گرفته‌اند. تب"زیکا" هم برای اولین بار در سال ۱۹۴۷ در جنگلی به همین نام در اوگاندا ظهور کرد.
برخی از اسامی نیز گمراه کننده هستند. برای مثال شیوع ویروس آنفلوانزای خوکی در سال ۲۰۰۹ باعث جمع‌آوری خوک‌ها برای ممانعت از انتشار آلودگی بیشتر در سراسر جهان شد. در همان زمان دولت مصر دستور کشتار تمام خوک‌ها در این کشور را صادر کرد.
با این وجود مدارک موثقی در باره نحوه انتقال بیماری از این این حیوانات به دست نیامد. به همین دلیل کارشناسان جهانی پس مدتی نام H ۱ N ۱ با توجه به شکل پروتئین‌های موجود در سطح ویروس برای آن انتخاب کردند.