
به گزارش خبرنگار
خبرگزاری صداوسیما؛ پدافند اقتصادی همان افزایش تاب آوری در مقابل تکانه های اقتصادی خارجی است.
تاب آوری اقتصادی نیز همان توانایی بازیابی کامل سیستم اقتصادی یا تطبیق سیستم با شرایط جدید پس از وقوع یک شوک اقتصادی که ناشی از عواملی خارج از اقتصاد است.
اقتصاد مقاومتی هم به معنی آن اقتصادی است که در شرایط فشار، در شرایط تحریم، در برابر دشمنی ها و خصومت های شدید می تواند تعیین کننده رشد و شکوفایی کشور باشد.
پدافند اقتصادی شامل مجموعه اقدامات غیرنظامی است که موجب افزایش توانایی آشکارسازی، ارتقاء سطح مصونیت و بازدارندگی، کاهش آسیب پذیری، تداوم تامین باکیفیت و پایدار نیازهای اساسی و تسهیل مدیریت بحران در مقابل تهدیدهای اقتصادی دشمن می شود.
برای تقویت پدافند اقتصادی باید نگرش سیستمی داشته باشیم و همه عوامل را یکجا ببینیم و اولویت بندی کنیم.
خودکفایی در برخی محصولات راهبردی به ویژه کشاورزی مهم است و شامل تامین یک کالا در داخل کشور به میزان مورد نیاز مصرف داخلی در کشور به نحوی است که در تمامی حلقه های زنجیره تامین به میزان مورد نیاز مصرف داخلی کشور کاملا تولید داخلی وجود داشته باشد.
غذاهای اساسی هم سهم بالا در مصرف خانوار ایرانی دارد به طوری که کمبود آن ها در بازار باعث اختلال در امنیت ملی کشور شده و ضرورت دارد در داخل کشور به حد کفایت تولید شوند.
این محصولات عبارت اند از گندم، برنج، سیب زمینی، تخم مرغ و مرغ، گوشت قرمز، ماهی، لبنیات، روغن، قند و شکر.
از طرف دیگر همه شوک های هدفمند اقتصادی، ترفندهای مالی و اقتصادی بین المللی و ترویج دادن راهکارها و مدل های اقتصادی جهت دار در کشور رقیب برای ضربه زدن به اقتصاد آن کشور یا به نوعی متضرر کردن مردم آن کشور از نظر اقتصادی به شکل آشکار و پنهان آفند اقتصادی نامیده می شود.
پدافند اقتصادی در واقع دفاع اقتصادی هم است که به مجموعه اقدامات یک یا چند کشور به منظور مقابله با تهاجمات اقتصادی دشمن اطلاق می شود.
دفاع اقتصادی، ساختن بنیانی قوی برای مقاومت در مقابل تکانه های خارجی را در بر می گیرد.
این دفاع متضمن برنامه برای رویارویی با پیشامدها و ذخیره سازی منابع برای پشتیبانی از اقتصاد در خلال بحران هاست.
باید رصد و پایش اقتصادی و مالی هم مد نظر باشد که به معنی نظارت، تعیین کردن و بررسی وضع حال در یک موضوع مالی- اقتصادی است که به منظور پیش بینی دارایی ها و ساختارهای مالی، سرمایه گذاری و سرمایه و ممانعت از بروز حالت های بحرانی و توسعه راهبردی برای بازیابی ساختار انجام
می شود.
جنگ اقتصادی هم شامل بکارگیری ابزار و مؤلفه های قدرت اقتصادی یک یا چند کشور در جهت فلج سازی و تضعیف نظام اقتصادی یک کشور می شود که در نهایت منجر به ضعف قوای سیاسی، اجتماعی و نظامی آن کشور منجر شود. تحریم یکی از مهم ترین ابزارهای جنگ اقتصادی است.
تحریم اقتصادی هم نوعی از مجازات های بین المللی است که معمولا در قالب قطع روابط تجاری، ایجاد ممنوعیت بر عوامل و فعالان اقتصادی، ممنوع کردن سرمایه گذاری و روابط تجاری، جلوگیری از همکاری های مالی و پولی، جلوگیری از ادامه هر گونه کمک اقتصادی و مالی و جلوگیری از صدور فناوری یا تحصیل و اشتغال متخصصین و کارشناسان و مانند آن مطرح می شود.
شوک اقتصادی هم یک اقدام و اتفاق خارج از اقتصاد است که موجب بروز یک تغییر عمده در اقتصاد
می شود، شوک های اقتصادی غیر قابل پیش بینی هستند و بر بازار عرضه و یا بازار تقاضا در یک اقتصاد اثر می گذارند.
این روند سبب آسیب پذیری اقتصادی می شود و به میزان عدم تعادل اقتصاد یک کشور در برابر تهدیدهای اقتصادی بالقوه و بالفعل اطلاق می شود.
این عدم تعادل می تواند خود را در ایجاد خسارت، صدمات و لطمات در اقتصاد کشور نشان دهد.
تهدید اقتصادی هم به معنی هر گونه اقدام و تلاش از سوی دشمن است که با هدف اثرگذاری در جهت تضعیف اقتصاد کشور یا ایجاد فشار اقتصادی بر مردم صورت می گیرد.
این تهدیدها می تواند با استفاده از ابزارهای اقتصادی نظیر تحریم یا ابزارهای غیراقتصادی نظیر عملیات روانی و ... صورت پذیرد. همچنین این تهدیدها علاوه بر اقدام های بالفعل اقدام های بالقوه را نیز شامل می شود.
امکانات و تأسیسات داخلی یک کشور فعالیت تجاری و تولیدی را ممکن می کند مانند مخابرات، حمل و نقل، شبکه های توزیع، مؤسسات و بازارهای مالی و سیستم های عرضه انرژی که باید تقویت شود.
جاسوسی اقتصادی هم ترفند دشمن است. جاسوسی اقتصادی به معنی جمع آوری و کسب پنهانی یا غیر قانونی اطلاعات حساس مالی، تجاری، اطلاعات سیاست های اقتصادی، اطلاعات اقتصادی اختصاصی یک مالک و اطلاعات فناوری های حیاتی و مهم است که دشمن تلاش می کند مانع پیشرفت شود.
یکی از راه های تقویت پدافند اقتصادی تقویت دیپلماسی اقتصادی به عنوان تلاقی دو حوزه اقتصاد و سیاست خارجی است.
هر دولتی برای تامین منافع اقتصادی خود نیاز به تعامل با سایر دولت ها دارد و همچنین برخی از منافع سیاسی هر دولتی می تواند از طریق تعاملات اقتصادی با دیگر دولت ها تامین شود.
بنابر این پدافند اقتصادی شامل مجموعه ای از عملکردهای درون زا و برون نگر است که باید در اولویت برنامه ریزی ها قرار گیرد.